Het aanwezige en het afwezige

Er zijn twee belangrijke factoren die bijdragen aan het ontstaan van trauma:

• De dingen die gebeurd zijn.

• De dingen die niet gebeurd zijn, maar hadden moeten gebeuren.

Trauma ontstaat dus zowel uit dingen die aanwezig zijn als uit dingen die afwezig zijn. Beide zijn even belangrijk en beiden moeten mee worden genomen op de weg naar heling.

Als je bijvoorbeeld misbruikt bent door je ouders, dan heb je aan de ene kant de aanwezigheid van misbruikende en gewelddadige ouders. Aan de andere kant heb je de afwezigheid van liefdevolle en beschermende ouders. Hierdoor beleef je pijn en machteloosheid over wat er aanwezig is en verdriet en gemis over wat er niet aanwezig is.

De afwezigheid van liefde

De afwezigheid van liefde kan zelfs meer pijn doen dan de aanwezigheid van geweld. Het trauma dat ontstaat door emotionele verwaarlozing, onbeschermdheid, en het niet-gezien worden raakt ons tot in de kern van ons bestaan. Het leidt tot een gemis dat door niets opgevuld lijkt te kunnen worden, ongeacht wat je doet en hoe hard je er ook aan werkt.

Rouwen over wat er niet was

Het gemis over het afwezige, het niet-gebeurde blijft bestaan tot het later in de traumatherapie verwerkt wordt. Verwerken betekent in dit geval het ondergaan van een rouwproces:

Rouwen over alles wat er niet was.
Rouwen over alles waarvan je zo graag wenste dat het er was.
Rouwen over alles wat er nooit meer zal zijn.

Als je door je vader misbruikt bent, dan was het misschien je grootse wens dat je moeder in zou grijpen. Dat ze je zou beschermen, je vasthouden en al haar liefde geven. Maar dat deed ze niet. Misschien was je moeder emotioneel afwezig. Misschien heeft ze weggekeken. Misschien heeft ze je jou zelfs beschuldigd.

In dit geval is het belangrijk om te rouwen over de liefdevolle moeder die er niet is geweest en die er nooit zal zijn.

Op dezelfde manier is het belangrijk om over de andere dingen te rouwen die niet mogelijk waren of die jou genomen zijn: een leven in veiligheid en geborgenheid, vriendinnetjes die je niet mocht hebben, het schoolreisje waar je niet mee mocht, de kleren die je niet mocht dragen, de creativiteit die je niet mocht uiten.

Inhalen en repareren

Tijdens het rouwproces kijken we ernaar wat vandaag nog ingehaald en gerepareerd kan worden. Het is nu nog steeds mogelijk om met andere vrouwen in verbinding te treden, om jezelf kleren toe te staan die je mooi vindt en om manieren te vinden om je creativiteit te uiten.

Dit is een belangrijk proces op de weg naar heling:

Aan de ene kant rouwen over wat er niet meer mogelijk is en leren om dit te accepteren en ermee te leven. Aan de andere kant de dingen die wel mogelijk zijn in handen nemen en in je leven integreren. Op die manier krijg je stapsgewijs de regie over je leven terug en leer je om te gaan met de gevoelens van verdriet en gemis die je op je levensweg steeds weer tegen zult komen.